Sociale innovatie vergt doorzettingsvermogen
Voor structurele verbeteringen van de sanctieuitvoering is het belangrijk dat we de ervaringen, lessen en opbrengsten van pilots delen en dat we de discussie aangaan over wat werkt en wat nodig is om het te laten werken. Zodat we kunnen voortbouwen op ervaringen van anderen en voorkómen dat elders het wiel opnieuw wordt uitgevonden. Zodat we kansen en barrières voor sociale innovatie binnen de sanctieuitvoering (leren) kennen en professionals inspireren om werk te blijven maken van sociale innovaties. Zodat we de (ex-)delinquent, maar ook het slachtoffer en de samenleving niet uit het oog verliezen.
Wanneer de uitvoerende professionals uit de Koers en kansen-pilots vertellen over hoe zij zich inspannen om de sanctieuitvoering te verbeteren en daarmee recidive effectiever aan te pakken, dan blijkt hun drijfveer steeds dezelfde: resultaat boeken bij een (ex-)justitiabele. De persoon staat centraal. Maatwerk dus. Ook het slachtoffer en de samenleving wordt daar beter van. Dat klinkt gemakkelijk, maar is het niet.
Het gaat om anders (samen)werken, ander gedrag, een andere cultuur en het ter discussie stellen van vertrouwde kaders. Het is een leerproces, in alle lagen: dus niet alleen bij uitvoerders, maar ook bij beleidsmakers, management en bestuur.
Leren begint met ervaringen uitwisselen. Als opstap naar een discussie over het belang van sociale innovaties in het publieke domein, werken wij aan een reeks korte sociale-innovatiefilmpjes.
Het eerste filmpje uit deze reeks gaat over het vergroten van leefbaarheid van de wijk Ruwaard in het Brabantse Oss. In deze pilot werken professionals domeinoverstijgend samen. Er is één wijkgebonden budget. Leidraad is: wat wil de wijkbewoner, wat kan hij zelf en waar is ondersteuning nodig om niet meer te recidiveren.
Bekijk het sociale innovatie-filmpje 'Proeftuin Ruwaard verbinden met de strafrechtketen'
Bart Bakker – Kwartiermaker proeftuin de Ruwaard:
Mensen die diefstal plegen hebben misschien wel een verslaving en moeten daarbij geholpen worden in plaats van ze een boete opleggen. Dat soort dingen doen we nu dus ook.
*Muziek speelt*
Beeldtekst: Justitie en Veiligheid innoveert.
Bart Bakker – Kwartiermaker proeftuin de Ruwaard:
Mijn naam is Bart Bakker. Ik ben als kwartiermaker betrokken bij Proeftuin de Ruwaard. Proeftuin de Ruwaard is een samenwerkingsverband tussen wonen, welzijn en zorg, en die hebben een gezamenlijke visie geformeerd. Die gezamenlijke visie kwam eigenlijk in het kort erop neer dat ze gezamenlijke verantwoordelijkheid willen nemen voor de leefbaarheid van een gebied. Dus gebiedsgebonden financiering daarop toe te passen en vanuit die middelen met elkaar samen te gaan werken om de leefbaarheid te vergroten. De belangrijkste verandering ten opzichte van voordat we de Proeftuin zijn gestart, is dat er niet meer gefragmenteerd wordt gekeken naar vraagstukken maar vanuit verschillende perspectieven een gezamenlijke verantwoordelijkheid proberen te pakken voor een probleem. Dat is de grootste verandering. En daar ook van te leren in zogenaamde leersessies maakt ook een hele grote verandering. Want dan leer je eigenlijk over de domeinen heen en je ziet mekaar dan niet meer als concurrenten maar als collega's die een gezamenlijke opdracht hebben. Veel mensen denken dat het vanzelfsprekend is om op deze manier te werken, maar wij hebben een heel verkokerd systeem met elkaar ingericht, waarbij we eigenlijk echt alleen maar vanuit onze eigen expertise denken. En door die expertise, nogmaals, bij elkaar te brengen samen met in dit geval de verdachte, zie je dat je tot andere oplossingen en inzichten komt. Binnen de Proeftuin Ruwaard is er een hele nauwe samenwerking tussen wonen, welzijn, zorg en gemeenten. En door Koers en Kansen hebben we nu ook de samenwerking met justitie aangehaald op het gebied van snelrecht. Dat houdt dus in dat als iemand een delict heeft gepleegd, dat we daar mee advies mogen geven in de strafmaat.
Oscar Boerboom – GGZ verpleegkundig specialist:
Mensen die bijvoorbeeld over de schreef gegaan zijn, of bijvoorbeeld een winkeldiefstal, dan proberen wij te kijken: wat kan die nou zelf doen om te voorkomen dat die terugvalt en wat heeft die daarbij nodig?
*Muziek speelt*
Bart Bakker – Kwartiermaker proeftuin de Ruwaard:
Wij spreken niet voor niks over een gedragsverandering die eigenlijk continu is en in leersessies wordt continu eigenlijk… Ja, het is eigenlijk het actie-leren in de praktijk, feitelijk. Dit is de nieuwe manier van werken, zou je kunnen zeggen. Dus het is in die zin nooit af. Wij geloven erin dat we constant met elkaar mogen leren en experimenteren om samen die leefbaarheid te vergroten.
*Muziek fadet uit*
Logo Ministerie van Justitie en Veiligheid verschijnt in beeld.
Beeldtekst: Meer weten over innovatie?
Bezoek dan sanctieuitvoering.nl.
Een productie van het ministerie van Justitie en Veiligheid.